Pierwsze wzmianki
Pierwsze wzmianki o straży pożarnej pochodzą z roku 1896, kiedy to mieszkańcy wioski nękani sporą ilością pożarów jak na te czasy utworzyli tzw. „Samoobronę Pożarową", którą nazywano także „Freiwilige Feuerwehr". W ich wyposażeniu były wózki, wozy z beczkami, bosaki, siekiery a w pobliżu dużych gospodarstw powstawały zbiorniki i stawy z wodą, z których w razie pożaru czerpano wodę.
Pierwszą strażnicą była drewniana szopa, w której przechowywano sprzęt, dopiero po jakimś czasie była ona murowana i stała przy posesji P. Rochnia (ul. Kościuszki). Pierwszą akcją gaśniczą „Samoobrony" był pożar w 1899 roku.
Pierwszy sprzęt
W roku 1902, 1907, 1909 i 1913 wieś „nawiedziły" wielkie pożary, które niszczyły dobytek wielu gospodarzy. Po pożarze w majątku ziemskim w roku 1909 mieszkańcy ze wspólnej zbiórki pieniędzy zakupili sikawkę pożarową.
W okresie międzywojennym zasłużonymi byli o nazwiskach: Biskup, Ciupka, Duda, Dziaćko, Jońca, Krawiec, Majnusz, Niemiec, Tiszbierek. W latach 1921-1923 w Zalesiu pojawiła się grupa podpalaczy, którą nazwano „Wohlkomando". Byli oni podejrzani o serię pożarów w Zalesiu.
Los OSP Zalesie Śląskie po wojnie
Po II wojnie światowej powstał pierwszy zarząd OSP w Zalesiu, w której w składzie znaleźli się: prezes – Jan Szopa, naczelnik – Władysław Wilkowski. Członkami byli: Maksymilian Chroszcz, Norbert Duda, Franciszek Koppa, Bonifacy Krawiec, Majnusz.
Nadal w wyposażeniu strażaków była przedwojenna sikawka, którą przechowywano w szkolnej stodole. Niestety dyrektor szkoły Julian Krupa nakazał jej usunięcie twierdząc, że to budynek szkoły. Zatem została ona przeniesiona 6 VII 1949 roku do majątku PGR-owskiego.
W latach 50-siątych skład zarządu OSP uległ zmianie. I tak: prezesem został – Wiktor Kaczmarczyk, funkcję naczelnika sprawował – Władysław Wilkowski. Członkami byli: Roman Biskup, Maksymilian Chroszcz, Norbert Duda i Jerzy Szulc. Strażacy są nadal bez strażnicy, ale są konsekwentni i szkolą się teoretycznie oraz praktycznie. Biorą także udział w zawodach, w których zajmują czołowe miejsca.
Z protokołu z 17 lutego 1952 roku dowiadujemy się, że nowy zarząd w składzie: komendant – Wilkowski Władysław, w-ce komendant – Milczanowski Mieczysław oraz członkowie: Szulc Jan, Wieczorek Jan, Bisukup Roman, Kaczmarczyk Wiktor, Wieczorek Józef i inni odzyskali dawne miejsce składowania narzędzi pożarniczych – szkolną stodołę która później przez dłuższy czas pełniła rolę strażnicy. W skład wyposażenia weszła już motopompa M-200, dla której druh Kaleta Franciszek wykonał podwozie. Strażacy otrzymali także nowe mundury.
W roku 1957 po akcji gaśniczej w Zalesiu motopompa uległa awarii. Jednak dzięki zaangażowaniu druha Zbigniewa Korczyńskiego w naprawę silnika i podwozia udało się przywrócić ją do dobrego stanu.
Rok 1958 to 36 członków czynnych i 24 wspierających wchodzących w skład OSP Zalesie Śl. Podjęto także decyzję o wybudowaniu nowej remizy. Zajęto się także przystosowaniem stawu na terenie PGR-owskim do celów pożarniczych. Udało się jednak zrealizować część planów.
Dalszą ich realizacja zajął nowy skład zarządu. Prezesem został – Józef Stróżyna, naczelnikiem – Władysław Wilkowski, wiceprezesem – Zbigniew Korczyński. Członkami byli: Maksymilian Chroszcz, Jerzy Gerlich, Józef Kostoń, Jerzy Szulc, Eryk Zwiór.
Uroczyste otwarcie nowej remizy oraz przekazanie nowego sztandaru odbyło się 20 września 1959 roku. W tym roku obchodzono także 50-lecie istnienia straży pożarnej w Zalesiu. Podczas uroczystości przyznano brązowe medale „Za zasługi w pożarnictwie" oraz dyplomy uznania osobom: prezesowi – Józefowi Strużna, naczelnikowi – Władysławowi Wilkowskiemu, wiceprezesowi – Zbigniewowi Korczyńskiemu, przewodniczącemu Gromadzkiej Rady Narodowej – Józefowi Kostoń oraz członkowi wspierającemu – Józefowi Szydło.
W roku 1959 szeregi straży pożarnej liczyły 67 członków, którzy otrzymali samochód bojowy marki „Star 20", który ufundowała Gromadzka Rada Narodowa. Jednostka zdobyła także I miejsce w zawodach rejonowych, których organizatorem była Komenda Powiatowa Straży Pożarnej. Dzięki takiemu wyposażeniu oraz dużemu doświadczeniu nasi strażacy brali udział w gaszeniu pożarów także w pobliskich miejscowościach, m.in. w Zimnej Wódce, Olszowej a także w akcjach ratunkowych podczas powodzi.
Lata obecne
Lata 70-siąte to nowy samochód bojowy marki „Star 25" jaki otrzymała jednostka. Służył on strażakom przez czternaście lat. W roku 1991 po oddaniu wysłużonego już pojazdu bojowego na złom, jednostka pozostała bez możliwości wyjeżdżania do pożarów aż przez rok. Dopiero przyjaciele naszej OSP ufundowali samochód marki „Opel Blitz". Niestety brak było jednak beczkowozu, na który strażacy zmuszeni byli czekać aż sześć lat.
W 1996 roku straż pożarna w Zalesiu Śląskim liczyła już 30 członków czynnych, 20 członków wspierających, 12 dziewcząt Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej i 15 harcerzy. W tym roku 25 sierpnia obchodzone było 100-lecie istnienia i funkcjonowania OSP w Zalesiu. Podczas tych uroczystości została odsłonięta tablica upamiętniająca wszystkich strażaków oraz odznaczono sztandar „Złotym Znakiem Związku".
W 1997 roku ze składek członkowskich zakupiona została figurka patrona strażaków – św. Floriana, która została umieszczona nad bramą wyjazdową z remizy.
W roku 1999 skład zarządu OSP w Zalesiu wyglądał następująco: prezes – Ryszard Golly, naczelnik – Krzysztof Koloch, skarbnik – Teresa Tiszbierek, gospodarz – Bronisław Szura. Jednostka liczyła wówczas 55 członków czynnych, w tym 45 mężczyzn i 10 kobiet, 24 członków wspierających, 1 członka honorowego, 14 członków MDP, w tym 2 dziewczyny, oraz 46 harcerzy. Także wyposażenie techniczne jednostki uległo wzbogaceniu o nowy sprzęt, jak agregator prądotwórczy, stojak z reflektorem, myjka podciśnieniowa.
W 2000 roku nasze remiza zajęła I miejsce w przeglądzie operacyjno-technicznym jednostek OSP powiatu strzeleckiego. Jednostka otrzymała także nowy sztandar. Pod koniec roku ustanowiony został nowy skład zarządu OSP w Zalesiu. I tak: prezesem został – Ryszard Golly, wiceprezesem – Franciszek Wilkowski, naczelnikiem – Tadeusz Korczyński, , zastępcą naczelnika – Krzysztof Koloch, sekretarzem – Teresa Golly, gospodarzem – Bronisław Szura, skarbnikiem i kronikarzem – Teresa Tiszbierek.
W 2003 roku jednostka ma swoją pierwszą stronę internetową, dzięki której dociera z informacjami poza granice województwa i kraju.
Podsumowanie
Ochotnicza Straż Pożarna w Zalesiu Śląskim wpisała się wyraźnie w historię naszej miejscowości. Wielu mieszkańców naszej wsi brało czynny i bezinteresowny udział w akcjach gaśniczych. Wielu z Tych, którzy przyczynili się do powstania i sprawnego funkcjonowania jednostki w Zalesiu jest już w wieczności, ale pozostały jeszcze te wspomnienia i zapiski w kronikach jako dowód ich działalności. Mamy nadzieję, że dzięki tej witrynie nazwiska i dokonania Tych, którym możemy być dziś wdzięczni za to co uczynili zostaną docenione przez nowe pokolenia. Mamy także nadzieję, że nigdy nie zabraknie ludzi chętnych i odważnych, którzy będą w stanie oddać nawet życie dla ratowania ludzkiego dobytku i niejednokrotnie cudzego życia.